Frank Terstappen

Herfstwind en dwarrelende bladeren, regenplassen en herfststormen. De herfst is begonnen. Ik denk persoonlijk dat het een korte herfst wordt, immers de herfst is dit jaar ook laat begonnen, het oogt momenteel nog vrij groen. Hazelnoten, (heb reeds een bijna volle emmer geraapt voor de eekhoorn bij mijn foto hut) beukennootjes, walnoten en tamme kastanjes verzamelen.... Maar nu zeker de tijd om op paddenstoelen speurtocht te gaan. Ga mee naar buiten.

Er zijn drie verschillende soorten paddenstoelen: plaatjeszwammen, buisjeszwammen en stuifzwammen. Alle drie hebben een andere manier om sporen te verspreiden. Wil je weten of het een buisjeszwam, stuifzwam, of een plaatjeszwam is? Neem dan een spiegeltje mee naar het bos. Dan kun je de paddenstoel aan de onderkant bekijken zonder dat je hem hoeft te beschadigen. TIP Je kunt het spiegeltje ook even op de grond laten liggen voor een bijzonder foto. Plaatjeszwammen kun je herkennen aan de plaatjes aan de onderkant van de hoed. De onderkant lijkt wel een beetje op de spaken van een fietswiel. Champignons en vliegenzwammen zijn plaatjeszwammen. In de onderkant van een buisjeszwam zitten allemaal kleine gaatjes of buisjes. Buisjeszwammen zijn over het algemeen steviger dan plaatjeszwammen. Eekhoorntjesbrood is een buisjeszwam. Stuifpaddenstoelen (of stuifzwam) hebben de vorm van een bol en geen steel. Deze zwam barst open wanneer het tijd is om de sporen te verspreiden. Zo worden de sporen de lucht in geblazen. De aardappelbovist is een stuifzwam. Druk maar eens op een rijpe stuifzwam waar het gaatje aan de bovenkant zit: de bruine poederachtige sporen stuiven eruit.

Vroeger vonden mensen dat erg mysterieus en noemde men de familie van de stuifzwammen de “wolvenscheetfamilie”. Wist je dat je het hele jaar door paddenstoelen kunt vinden, maar in het najaar zijn het er pas echt veel. In Nederland komen wel 4000 verschillende soorten padenstoelen voor. Momenteel zie je veel paddenstoelen. Er liggen veel afgevallen bladeren op de gronden het regent ook vaak. Daar houdenpaddenstoelen van! Paddenstoelen houden graag van vochtige donkere plekjes. In het bos komt er bijna geen zon op de grond en he is er lekker vochtig. Bij een paar dagen vorst aan de grond gaat het mooie van de paddenstoelen er al gauw vanaf. Vroeger wisten mensen niet waar al die paddenstoelen opeens vandaan kwamen en daarom verzonnen ze het vaak zelf. Zo gebruiken elfjes het elfenbankje om op te zitten ontstaan heksenkringen op plekken waar heksen s ’nachts hebben gedanst en gebruiken padden, de huisdieren van de heksen, paddenstoelen om op te zitten. Het leerachtige vlees van paddenstoelen als de echte tonderzwam werden door onze voorvaderen gebruikt om een vuurtje te stoken, maar ook ten tijde van de eerste wereldoorlog om het bloed te stelpen bij afgerukte ledematen. Tegenwoordig worden paddo´s ook gebruikt om te ontspannen en hallucinerende doeleinde.

Sinds kort zijn er duizenden soorten paddenstoelen die in Nederland voorkomen te vinden op internet. De nieuwe editie van de paddenstoelenatlas verschijnt niet meer in gedrukte vorm. . Op de kaartjes op internet is in een oogopslag te zien hoe de soorten verspreid zijn over het land. Zo zijn cantharellen vooral te vinden in de duinen en het oosten van het land. Die hebben dus zandgrond nodig, terwijl de spechtinktzwam alleen op de drassige oevers van de IJssel groeit. De Paddenstoelenatlas is te vinden op www.verspreidingsatlas.nl. Afgelopen nacht van zaterdag 22 op zondag 23 oktober heeft het voor het eerst dit najaar officieel gevroren in Nederland. De temperatuur in De Bilt daalde naar -0,2 graden. (Zuidelijker werd het zelfs -2 aan de grond)Vorig jaar duurde het tot 23 november voordat de vorstgrens van het najaar werd bereikt in De Bilt, het landelijke meetpunt voor het weer. Misschien wel weer een teken dat de herfst dit jaar niet zo lang mooi zal zijn immers de paddenstoelen vertonen zich niet op het mooist bij vorst. Er wordt geroepen voordat ik dadelijk nog gaan wandelen eerst nog wat eten, soep, champignon soep, heerlijk....