Frank Terstappen

Zwart wit fotografie mag misschien wel een beetje oubollig lijken, maar dat vind ik onterecht. Niet heel vaak ga ik over op zwart wit fotografie eigenlijk helemaal nooit want in de fotobewerkings programma´s kun je heel goed en correct je foto van kleur omzetten in zwart wit. Een zwart wit foto is toch iets anders als een keuren foto. Je vormen en vlakverdeling zijn zaken waar je op moet letten. Van de week was ik op een avond bezig met een foto maatje van me om onze foto´s te bekritiseren. Hij gaf aan dat een van mijn foto´s van de Georgië fotoreis zich uitstekend leende voor een zwart wit opname.

Ik was wel benieuwd en hebben hem toen dusdanig bewerkt. Het resultaat vond ik verrassend mooie en onze aanpak en discussie daar rondom wil ik graag met jullie delen.
Waar kleuren dominant zijn, is het zaak dat je bij zwart wit fotografie opzoek gaat naar iets anders. Een romantische zonsopgang en-of een zonsondergang zijn in zwart wit een stuk minder romantisch. Zo ook een prachtig gekleurd herfstbos is bijna seizoen loos op een zwart wit afbeelding. Contrasten en sterken vormen zijn de tover woorden voor goede zwart wit foto´s.
In een kleurenfoto zijn harde contrasten niet altijd even mooi, maar bij een zwart-wit foto werkt dit erg goed. Hierdoor is zwart-wit fotografie vaak een prima keuze wanneer je midden op de dag fotografeert. Kleurenfoto's zijn dan meestal niet aan te raden in hard zonlicht, maar door dan bewust over te schakelen op zwart-wit kun je het mooiste uit het moment halen. Ook juist grauwe regenachtige dagen -waarop alles al grijs lijkt- is prima geschikt voor zwart-wit fotografie. Het licht is dan juist erg zacht door donkere bewolking, maar dit licht geeft je de kans fijne structuren mooie weer te geven. Zeker wat extra contrast geven in de nabewerking zwart wit.

Bij gebrek aan kleur krijgt contrast extra aandacht van de kijker. Als je voor zwart wit op pad gaat zoek je dus naar vormen en naar harde contrasten.
Ik laat mij camera gewoon in kleur opname maken, indien mogelijk denk ik tijdens de opname wel in zwart wit. In de nabewerking naar zwart wit, in Photoshop kan ik de kleuren individueel nog bewerken. Ook de hoge lichten en de schaduwen en natuurlijk de foto van het optimale contrast laten voor zien. Je kunt er mee experimenteren voor het mooiste resultaat. Mijn ISO ook zo laag mogelijk omdat de ruis op de gemaakte foto moeilijk te verwijderen is. In de nabewerking kun je evt. gecontroleerd de zwartwit foto van ruis voorzien wat het ouderwetse idee vaak versterkt....
Blijf oefenen met zwart-wit fotografie. Geef je af en toe zelf de opdracht om in zwart wit te fotograferen. Hoe meer je het doet, hoe makkelijker het wordt om 'zwart-wit te zien'. Je leert langzamerhand welke soort foto's het goed doen in zwart-wit en wat niet zal werken.

Deze serie zwart wit is eigenlijk niet bewust zo gemaakt. Bij nabewerking en archivering kwam ik er achter dat sommige foto´s zich er erg goed voor leende. Het gaat hier om de fotoreis met dagblad 'de Morgen' naar Georgië. De zwart wit opname bekrachtigd ook de ouderwetse sfeer waar je daar in Georgië te recht komt. Mijn ervaring soms is het beter om egale, vlakke luchten buiten beeld te laten of helemaal geen lucht. Contrasten en goede vormen zijn de toverwoorden van goede zwart wit foto´s!